Viêm Họng Hạt: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Chữa Trị

Viêm họng hạt là một thể quá phát mô lympho của viêm họng mạn tính. Bệnh tái đi tái lại, gây ra tình trạng khó chịu ở cổ họng ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Tìm hiểu về nguyên nhân, các loại, triệu chứng phát bệnh cũng như cách điều trị và ngăn ngừa tái phát bệnh ngay trong bài viết sau.

Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là kết quả của họng viêm mạn tính lâu ngày. Bệnh là tình trạng nặng hơn của viêm họng thông thường. Khi vùng họng bị viêm nhiễm lâu dài, liên tụс, niêm mạc miệng tích tụ mủ hình thành các hạt. Các hạt này có kích thước bằng đầu đinh ghim đến hạt đậu.

Khi bị bệnh, người bệnh thường cảm thấy khó chịu, vướng víu trong họng, ngứa họng, ho khan nhưng không có đờm. Thường sẽ thấy đỡ hơn sau khi đằng hắng, ho nhẹ. Nhưng chỉ một lúc sau (vài giờ, thậm chí chỉ vài phút) bệnh nhân lại bị ngứa họng, lại phải đằng hắng hay ho nhẹ một tiếng.

Tùy thuộc vào tình trạng, viêm họng hạt có thể xảy ra đồng thời với một hoặc nhiều bệnh lý khác ở đường hô hấp. Bệnh khó chữa và rất dễ tái phát.

Bệnh viêm họng hạt được phân thành 2 thể gồm cấp tính và mãn tính.

• Cấp tính: Đây là giai đoạn khởi phát của bệnh với những triệu chứng ít đa dạng và dễ điều trị hơn.
• Mãn tính: Những triệu chứng kéo dài trong nhiều tuần và dễ tái đi tái lại nhiều lần.

Triệu chứng viêm họng hạt

Những triệu chứng viêm họng hạt đáng chú ý bao gồm:

• Họng dễ bị khô và có cảm giác ngứa, bệnh nhân thường phải tằng hắng hay khạc nhổ ra để bớt ngứa.
• Lớp niêm mạc ở họng có biểu hiện đỏ bầm và dày lên. Xuất hiện các hạt đỏ hoặc hồng không đều màu ở cổ họng, gồ lên cao hơn so với niêm mạc xung quanh.
• Tổ chức bạch huyết gồ lên thành đám xơ hóa ở họng khiến bệnh nhân nuốt khó, nuốt đau, có cảm giác vướng khi nuốt nước bọt và khi ăn.
• Bệnh nhân ho khan hoặc ho có đờm, thường sẽ phải cố ho khạc để long đờm ra.
• Bệnh nhân có thể sốt, có trường hợp sốt cao trên 38 độ.
• Tiếng có thể khàn nhẹ hoặc bình thường, cổ đau rát rõ nhất khi thức dậy vào buổi sáng.
• Sờ cổ thấy nổi hạch, cứng và ấn vào đau
• Cơ thể bệnh nhân mệt mỏi, chán ăn, ăn không có cảm giác ngon, mất vị thức ăn.
• Các triệu chứng tăng lên rõ rệt khi bệnh nhân nói nhiều hay uống rượu và hút thuốc lá.

Nguyên nhân gây viêm họng hạt

Có nhiều nguyên nhân gây viêm họng hạt, có thể kể đến như:

• Sự tấn công của các tác nhân gây hại: Khoang miệng là nơi tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus, nấm. Khi gặp điều kiện thuận lợi, các tác nhân này sẽ tấn công và gây viêm nhiễm.
• Biến chứng bệnh lý: Viêm họng hạt cũng có thể là biến chứng của một số bệnh lý như viêm xoang mũi mạn tính, viêm Amidan, viêm họng cấp tái phát nhiều lần hoặc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như trào ngược họng thanh quản,…
• Bất thường trong giải phẫu cấu trúc mũi xoang: Viêm họng hạt cũng có thể xảy ra do ảnh hưởng bởi sự bất thường của cấu trúc mũi xoang do vách ngăn mũi bị lệch vẹo hay polyp mũi.
• Môi trường sống ô nhiễm: Việc tiếp xúc thường xuyên với môi trường độc hại, khói bụi, khói thuốc lá hoặc thời tiết thay đổi thất thường cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Lối sống không lành mạnh: Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ, lạm dụng rượu bia, đồ ăn cay nóng,… cũng góp phần kích thích cổ họng, tạo cơ hội cho các tác nhân xấu tấn công vào cổ họng và gây viêm nhiễm.
• Yếu tố cơ địa, di truyền: Cơ địa nhạy cảm, mắc bệnh liên quan đến di truyền, miễn dịch cũng là nguyên nhân gây viêm họng hạt.

Viêm họng hạt có nguy hiểm không?

Viêm họng hạt dù không quá nguy hiểm nhưng vẫn có thể dẫn đến nhiều biến chứng, gây khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các biến chứng thường gặp gồm:

• Sưng tấy, áp xe ở vùng thành họng, viêm sưng amidan
• Gây viêm nhiễm khu vực lân cận và cơ quan hô hấp, hình thành bệnh lý viêm xoang, viêm tai giữa, viêm thanh khí phế quản, thậm chí là viêm phổi.
• Bệnh kéo dài có thể gây viêm nhiễm các cơ quan xa như viêm khớp, viêm cầu thận, viêm màng ngoài tim…
• Trong nhiều trường hợp, viêm họng hạt mạn tính là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng ở người bệnh.

Phương pháp điều trị viêm họng hạt

Tùy vào từng gia đoạn và nguyên nhân gây bệnh mà sau khi chuẩn đoán bác sĩ sẽ có phát đồ và cách điều trị phù hợp. 

Điều trị bằng thuốc: Thường được sử dụng ở giai đoạn cấp tính, bệnh viêm họng hạt thường được điều trị bằng các loại thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm, thuốc long đờm và thuốc giảm phù nề. 

Đốt viêm họng hạt: Được áp dụng trong trường hợp viêm họng hạt cấp tính, liên tục tái đi tái lại nhiều lần và hạt có kích thước lớn gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh.

Điều trị dự trên nguyên nhân: Trong trường hợp bị viêm họng hạt do các bệnh lý như: viêm xoang, viêm amidan hoặc trào ngược dạ dày gây ra thì bác sĩ sẽ tiến hành điều trị các bệnh lý này trước. Từ đó giúp giảm và ngăn chặn tình trạng bệnh phát triển nặng, tái đi tái lại nhiều lần dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác.

Các cách phòng ngừa viêm họng hạt

Viêm họng hạt là bệnh lý hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng những biện pháp đơn giản sau:

• Điều trị dứt điểm viêm họng và các bệnh lý vùng mũi – xoang, hô hấp, đường tiêu hóa trên, tránh để bệnh kéo dài dai dẳng dẫn đến viêm họng hạt. Những người có hệ miễn dịch kém nên cân nhắc tiêm phòng vắc xin để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh đường hô hấp.

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đúng cách, thường xuyên súc miệng với nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn.

• Xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, hợp lý. Luyện tập thể dục thể thao đều đặn để tăng cường sức khỏe.

• Bỏ hút thuốc lá, tránh rượu bia, chất kích thích và các loại đồ cay quá cay, nhiều dầu mỡ

• Giữ ấm cổ và cơ thể, đặc biệt khi thời tiết chuyển lạnh

• Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với hóa chất và khói bụi. Nếu thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, người bệnh cần sử dụng đồ bảo hộ lao động đúng cách để bảo vệ sức khỏe cho bản thân.

Viêm họng hạt là một bệnh về đường hô hấp phổ biến hiện nay. Nếu không điều trị đúng và dứt điểm có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Do đó bạn nên phát hiện sớm và thăm khám kịp thời khi có các triệu chứng trên. Đồng thời, nên phối hợp các biện pháp phòng ngừa tại nhà để tránh bị nhiễm bệnh tốt hơn.