Răng Hàm Là Gì? Cấu Tạo Và Chức Năng Của Răng Hàm

Răng hàm hay răng cối là một phần không thể thiếu của hệ thống răng miệng của chúng ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về chức năng và cấu trúc của răng hàm. Để có một hàm răng khỏe mạnh, việc hiểu rõ về răng cối là điều cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây nhé!

Răng hàm là gì?

Răng hàm là nhóm răng có số lượng nhiều nhất trong cung hàm. Đặc điểm của răng hàm là nằm ở sâu bên trong, răng có kích thước lớn và mặt nhai rộng để có thể dễ dàng nghiền nát thức ăn. Trẻ em chỉ có 8 răng hàm mọc vào giai đoạn từ 14 – 31 tháng, trong khi đó người lớn có đến 16 – 20 răng hàm.

Nếu gọi theo thứ tự, răng hàm sẽ bao gồm răng số 4, số 5 (ở trẻ em) và răng số 4 – số 8 (ở người lớn). Trong đó, răng số 6 và số 7 là hai vị trí giữ vai trò quan trọng nhất. Vì vậy, răng số 6 và răng số 7 còn được gọi chung là răng cấm để thể hiện sự quan trọng đối với chức năng sinh lý của răng.

Răng số 6, 7 và 8 chỉ mọc duy nhất một lần trong giai đoạn từ 8 – 11 tuổi. Tuy nhiên, răng ở những vị trí này sẽ giữ vai trò ăn nhai trong suốt cả cuộc đời. Vì vậy, cần phải hiểu về chức năng, vai trò và các biện pháp chăm sóc để bảo vệ răng hàm tốt nhất.

Cấu tạo của răng hàm

Răng cối, giống như các răng khác trên cung hàm, bao gồm 3 bộ phận chính: tủy răng, men răng và ngà răng.

Tủy răng

Tủy răng là phần mô mềm, chứa mạch máu, bạch huyết và dây thần kinh, có chức năng vận chuyển các chất dinh dưỡng để nuôi men răng, ngà răng và bảo vệ răng khỏi các tác nhân gây hại bên ngoài. Răng hàm nhỏ có 1-2 ống tủy, răng hàm lớn có từ 3 đến 4 ống tủy.

Men răng

Men răng là lớp vỏ bên ngoài của răng, chứa nhiều khoáng chất, do đó rất cứng và chắc. Men răng có chức năng bảo vệ cấu trúc răng trước tác động của vi khuẩn chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn. Ngoài ra, men răng còn giúp giảm cảm giác ê buốt khi tiếp xúc với thức ăn hoặc nước uống quá nóng hoặc quá lạnh.

Ngà răng

Ngà răng, được bảo vệ bởi men răng. Thành phần chính của ngà răng bao gồm khoáng chất hydroxyapatite (chiếm 70%), chất hữu cơ (chiếm 20%) và nước (chiếm 10%). Mặc dù không cứng như men răng, nhưng ngà răng có tính thấm hút và độ đàn hồi cao, giúp tránh được tình trạng vỡ và giòn. Ngà răng có nhiệm vụ bảo vệ tủy răng, mạch máu và các dây thần kinh.

Chức năng của răng hàm

Răng cối có các chức năng quan trọng sau đây:

Nhai và nghiền nát thức ăn

Như bạn đã biết răng cối là nhóm răng to khỏe và chiếm số lượng nhiều nhất trên cung hàm. Vì vậy, chức năng đầu tiên của răng cối phải kể đến đó là nghiền nát thức ăn.

Răng cối tham gia vào hệ thống tiêu hóa thức ăn. Trước khi thức ăn được đưa vào dạ dày, ruột non răng sẽ phối hợp cùng răng cửa và lưỡi nghiền nát chúng. Sau đó, răng cối giúp trộn đều thức ăn với các enzym có trong nước bọt. Điều này góp phần giảm bớt gánh nặng cho dạ dày khi không cần phải co bóp nhiều. Nhờ đó, nó hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Nhiệm vụ này đa phần được đảm nhiệm bởi răng hàm số 6 và số 7. Còn đối với răng hàm số 8 (răng khôn) khả năng nhai sẽ ít hơn. Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ. Còn nếu răng khôn mọc thiếu cũng không làm ảnh hưởng đến khả năng nghiền thức ăn của răng cối.

Chức năng phát âm

Không chỉ tham gia vào hệ thống tiêu hóa thức ăn, răng cối còn có nhiệm vụ hỗ trợ phát âm. Để có thể phát âm, chúng ta cần có sự kết hợp một cách nhuần nhuyễn cả 3 bộ phận: lưỡi, vòm họng và răng.

Tuy nhiên, chức năng này đa phần sẽ do răng cửa đảm nhận chính. Răng hàm có vai trò giúp phát âm trở nên rõ ràng và chuẩn xác hơn. Nếu răng cối bị mất đi sẽ tạo ra những khoảng trống, kẽ hở trong khoang miệng khiến phát âm khó nghe và không được chính xác.

Chức năng thẩm mỹ

Dù nằm sâu bên trong cung hàm và rất khó để quan sát. Nhưng răng cối lại góp phần tăng tính thẩm mỹ cho khuôn mặt. Chúng giúp cho hai bên má trở nên đầy đặn hơn. Từ đó, tạo cho khuôn mặt sự cân đối và hài hòa.

Các biến chứng thường gặp ở răng hàm

Răng cối, vì nằm sâu trong cung hàm và có kích thước mặt nhai lớn cùng nhiều rãnh kẽ, dễ bị mắc thức ăn và khó vệ sinh. Do đó có nguy cơ cao mắc các bệnh về răng miệng. Dưới đây là một số bệnh thường gặp:

Sưng lợi răng hàm

Sưng lợi răng hàm gây đau nhức, ảnh hưởng đến việc ăn uống và giao tiếp. Các dấu hiệu bao gồm lợi phình to, tấy đỏ, nhô ra ngoài và trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể che mất răng.

Sâu răng hàm

Sâu răng hàm xảy ra ở mọi lứa tuổi. Vi khuẩn xâm nhập vào lớp men răng, phá hủy lớp khoáng răng và tiến sâu vào bên trong, gây đau nhức răng hàm, nhiễm trùng và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến mất răng.

Răng mọc lệch

Răng khôn (hay răng số 8) thường mọc trễ và nằm ở phía trong cùng của cung răng. Do đó dễ mọc lệch, gây đau nhức, sưng nướu, sốt cao. Khi răng khôn gây đau nhiều, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ răng khôn.

Răng mòn mặt nhai

Khi ăn nhai mạnh, men răng ở mặt nhai của răng hàm sẽ bị mòn, ảnh hưởng đến ngà răng và tủy răng. Để phục hồi hình dạng răng, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp như: trám răng, bọc răng sứ,…. tùy thuộc vào từng người bệnh.

Những lưu ý giúp chăm sóc răng miệng hiệu quả

Răng hàm đóng vai trò rất quan trọng trong khuôn miệng của chúng ta. Chính vì vậy, việc bảo vệ là rất cần thiết. Dưới đây là một số cách chăm sóc răng miệng được các chuyên gia khuyến khích thực hiện.

• Vệ sinh răng miệng bằng cách chải răng hàng ngày, kết hợp dùng chỉ nha khoa để loại bỏ hoàn toàn thức ăn còn bám lại trên bề mặt răng. 
• Khi phát hiện các bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm nướu cần xử lý triệt để tránh làm lây lan sang các răng khác, hoặc gây tổn thương đến tủy răng.
• Có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất, giàu canxi và vitamin giúp răng chắc khỏe, phòng tránh các bệnh lý răng miệng. 
• Hạn chế ăn các thức ăn nhiều đường, tinh bột hoặc nhiều acid vì có thể gây tổn hại đến men răng. 
• Nên từ bỏ tật nghiến răng vì thói quen này có thể gây ê buốt khó chịu, ảnh hưởng đến nhai nuốt thức ăn.
• Không nên ăn đồ ăn quá cứng, thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh để bảo vệ men răng.
• Khám nha khoa và lấy cao răng định kỳ mỗi 3-6 tháng để ngăn ngừa nguy cơ xảy ra các bệnh lý răng miệng khác. 

Bài viết trên đây đã chia sẻ đến bạn đọc những thông tin chi tiết nhất về răng hàm cũng như cách chăm sóc hiệu quả. Chúc bạn luôn có một hàm răng khỏe đẹp như ý.