Khớp Cắn Chéo Là Gì? Cách Khắc Phục Thế Nào

Khớp cắn chéo là một tình trạng sai lệch khớp cắn phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng nhai và thẩm mỹ khuôn mặt. Trong tình trạng này, răng cửa hoặc răng hàm trên và dưới không đồng nhất, khiến các răng chéo nhau hoặc lệch so với vị trí bình thường. Vậy khớp cắn chéo là gì và làm sao để khắc phục tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Khớp cắn chéo là gì? Phân loại

Khớp cắn chéo được định nghĩa là sự sai lệch của hàm răng khi mà các răng trên cung hàm chia thành nhiều nhóm thò thụt khác nhau, phá vỡ sự đối xứng hoàn toàn của hai hàm răng trên và dưới đồng thời gây ra sự cân đối hài hòa của toàn bộ răng trên cung hàm.

Tuy hai hàm răng không cân đối nhưng khớp cắn chéo lại ít có biểu hiện ra ngoài. Khi nhìn vào khuôn mặt của người đối diện, bạn khó có thể phát hiện ra người đó có bị khớp cắn chéo hay không, nhưng khi nở nụ cười họ sẽ không được tự nhiên và kém thẩm mỹ hơn. Sai lệch khớp cắn chéo có thể thấy rõ khi quan sát răng cửa.

Có hai loại khớp cắn chéo thường gặp, đó là cắn chéo răng trước và cắn chéo răng sau.

◾ Cắn chéo răng trước: Khớp cắn xuất hiện một vài răng ở phía trước của hàm trên nằm sâu vào phía bên trong so với răng ở hàm dưới. Răng trước bao gồm răng nanh và bốn răng cửa trên mỗi hàng răng.

◾ Cắn chéo răng sau (phía lưỡi/phía má): Khớp cắn có một vài răng sau ở hàm trên nằm phía ngoài hoặc lọt vào phía trong so với răng ở hàm dưới trong khi đóng hai hàm. Cắn chéo răng sau có thể chỉ xảy ra ở một hoặc nhiều răng, ở hai bên hoặc chỉ một bên miệng.

Nguyên nhân gây ra khớp cắn chéo

• Do di truyền: Cấu trúc xương hàm phụ thuộc rất nhiều vào yếu tốt di truyền, nếu trong gia đình các thế hệ trước bị khớp cắn chéo thì khả năng bạn bị khớp cắn chéo là rất cao và đời di truyền cận nhất là thế hệ bố mẹ. Đây là một trong những trường hợp khó kiểm soát nhất.
• Do các thói quen xấu từ nhỏ: Những thói quen xấu từ nhỏ như mút ngón tay, tật đẩy lưỡi, sử dụng núm vú giả trong thời gian dài hay thở bằng miệng khi ngủ sẽ gây ra tình trạng khớp cắn chéo. Bởi khi đó xương hàm của bé còn mềm dễ chịu tác động từ những thói quen xấu.
• Trẻ bị mất răng quá sớm hoặc răng vĩnh viễn mọc quá muộn: Khi răng sữa tồn tại quá lâu trên cung hàm sẽ gây cản trở cho răng vĩnh viễn mọc lên, khí đó răng vĩnh viễn có xu hướng mọc chệch ra bên ngoài hoặc chồng lên răng sữa khiến răng bị mọc lệch lạc. Hay răng vĩnh viễn mọc quá muộn cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng khớp cắn chéo.
• Do sự phát triển của xương hàm: Xương hàm phát triển quá mức làm mất sự tương quan giữa hai hàm răng, có thể gây nên khớp cắn chéo.

Đặc điểm khớp cắn chéo

► Sự mất cân đối giữa hàm trên và hàm dưới

Răng hàm trên và dưới không khớp, làm mất sự hài hòa về vị trí và kẽ răng. Đường giữa răng cửa của hai hàm bị lệch, tạo cảm giác gấp khúc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ.

► Khớp cắn chéo răng cửa

Hàm trên và hàm dưới mất đối xứng cả tổng thể và trên từng nhóm răng hoặc kẽ răng. Đường thẳng nối từ đỉnh mũi qua khe răng cửa hai hàm đến cằm không đồng nhất, mà bị gấp khúc tại răng cửa.

► Không cân đối trên cung răng

Các răng trên cùng một hàm bị phân chia thành nhóm sai lệch, có nhóm thò ra ngoài, có nhóm thụt vào trong. Toàn bộ hàm răng không hài hòa, khiến khó phân biệt là tình trạng hô, móm hay cả hai.

Cách điều trị khớp cắn chéo

Bọc răng sứ

Nếu mức độ cắn chéo nhẹ và chỉ xảy ra ở 1 – 2 răng, bác sĩ sẽ cân nhắc cho bệnh nhân bọc răng sứ. Để làm được điều này, bác sĩ sẽ mài đi một lượng nhỏ men răng, sau đó phục hình bằng các mão răng sứ hoặc mặt dán sứ veneer. Từ đó, giúp bệnh nhân sở hữu một hàm răng mới chuẩn, đẹp tự nhiên.

Nong hàm

Nong hàm là giải pháp thích hợp để cải thiện tình trạng khớp cắn chéo ở trẻ em. Khí cụ nong hàm được sử dụng ở trẻ em để mở rộng cung răng trên. Nong hàm giúp cho răng mọc đúng hướng và khỏe mạnh hơn. Dụng cụ này khá an toàn, tạo cảm giác thoải mái khi đeo cho trẻ nhưng thời gian cải thiện thường kéo dài và kết quả có thể không đạt như mong đợi.

Phẫu thuật hàm

Trong các trường hợp khớp cắn chéo nghiêm trọng thì phương pháp phẫu thuật hàm được áp dụng. Phẫu thuật hàm sẽ giúp cải thiện sự tương quan giữa hàm trên và hàm dưới. Tuy nhiên, hình thức này đòi hỏi nhiều kỹ thuật và chuyên môn cao, thời gian phục hồi khá lâu, cùng với chi phí điều trị khá cao.

Niềng răng

Niềng răng được biết đến là phương pháp phổ biến, an toàn và có hiệu quả điều trị ổn định nhất trong các giải pháp cải thiện khớp cắn chéo. Hiện tại có hai phương giải pháp niềng răng được nhiều người lựa chọn, là niềng răng mắc cài và niềng răng trong suốt. 

• Niềng răng mắc cài

Với phương pháp này, bác sĩ sẽ sử dụng bộ khí cụ gồm dây cung định hình và mắc cài bằng kim loại/sứ gắn lên răng để tạo lực di chuyển các răng về vị trí chuẩn trên cung hàm. 

• Niềng răng trong suốt

Đây là phương pháp niềng răng hiện đại, sử dụng khay niềng trong suốt, được làm từ chất liệu cao cấp và thiết kế riêng cho từng bệnh nhân với khả năng ôm sát chân răng. 

Phương pháp này vừa đem lại tính thẩm mỹ cao, vừa tạo hiệu quả dịch chuyển răng tối ưu. Đặc biệt, người niềng có thể tháo ra lắp vào dễ dàng mỗi khi vệ sinh, ăn uống. Trong đó, Invisalign là phương pháp niềng răng trong suốt tốt được nhiều người tin tưởng và sử dụng hiện nay. 

Khi nào điều chỉnh khớp răng cắn chéo là thích hợp nhất?

Khi bị khớp cắn chéo, nha sĩ khuyên chúng ta nên đi khám để được xử lý càng sớm càng tốt. Vậy cụ thể thì khi nào điều chỉnh khớp cắn chéo là thích hợp nhất?

Theo bác sĩ nha khoa, giai đoạn trẻ 6 - 12 tuổi sẽ là thời điểm điều chỉnh tối ưu nhất. Đây là lúc trẻ bắt đầu thay răng cũng như xương hàm đang trong quá trình phát triển, nếu thực hiện việc điều trị nắn chỉnh xương răng lệch lạc sẽ dễ dàng và mang lại hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, giai đoạn này các răng đang mọc vẫn chưa hoàn thiện, với sự giúp đỡ của các khí cụ chỉnh nha phù hợp sẽ có tác dụng sắp xếp, định hướng và tạo khoảng cho răng mọc đúng vị trí, đồng thời có thể khắc phục kịp thời tình trạng răng vĩnh viễn mọc lệch lạc, răng khấp khểnh gây khớp cắn lệch. Vì thế, các bậc phụ huynh ngay khi phát hiện trẻ có dấu hiệu răng lệch chéo thì nên sớm đưa trẻ đến nha khoa uy tín để thăm khám và xử lý. Hoặc khi trẻ được 6 - 7 tuổi, bạn nên đưa con đến cơ sở nha khoa để được nha sĩ khảo sát tình trạng răng, xương hàm, bất thường.

Trường hợp khớp cắn chéo ở người lớn, nếu chọn đúng phương pháp, đồng thời quá trình chỉnh nha được thực hiện và kiểm soát sát sao của bác sĩ chỉnh nha có kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm chỉnh nha chuyên sâu thì hoàn toàn có thể điều chỉnh được. Các lựa chọn để khắc phục khớp cắn chéo có thể bao gồm niềng răng, bộ chỉnh răng trong suốt, dụng cụ mở rộng vòm miệng và trong một số trường hợp là phẫu thuật. Can thiệp càng sớm càng có thể ngăn ngừa được những tổn thương lâu dài và đảm bảo khớp cắn thẳng, khỏe mạnh.

Trên đây là các thông tin liên quan đến khớp cắn chéo cùng những giải pháp giúp cải thiện khuyết điểm này hiệu quả. Hy vọng sau khi đọc xong bài viết, bạn sẽ lựa chọn được phương pháp chỉnh nha ưng ý nhất để sớm có được nụ cười thẩm mỹ.